نگاهی تاریخچه اسکراب و روپوش پزشکی

روپوش پزشکی یا اسکراب توسط جراحان، پرستاران، پزشکان و سایر کارمندان شاغل در انواع مراکز درمانی استفاده میشود. لغت اسکراب به معنی ضدعفونی است (مایع ضدعفونی کننده ای که جراحان پیش از ورود به اتاق عمل استفاده میکنند) و به همین جهت روپوشهای پزشکی به اسکراب نیز معروف هستند. روپوشهای پزشکی باید ساده، بدون هیچ اضافاتی جهت پنهان نماندن آلودگی، با قابلیت شستشوی آسان و ارزان قیمت (جهت خریداری و تعویض مدام) باشند.
برخلاف روپوش بلند پرستاری، جراحان تا اوایل قرن بیست لباس خاصی استفاده نمیکردند؛ آن زمان جراحان لباس عادی خود را هنگام جراحی بر تن داشتند و فقط یک پیش بند جهت خونی نشدن لباس خود استفاده میکردند. حتی دستکش هم نمیپوشیدند و از لوازم استریل نشده استفاده میکرند. علیرغم اینکه امروزه جراحی تمیزی و وجدان را به ذهن میاورد، پیش از قرن بیست جراح حرفه ای و موفق به کسی اتلاق میشد که میزان خون بیشتری بر روی پیش بندش میریخت. در سال ۱۹۱۸ با شیوع آنفولانزا برخی از جراحان اقدام به گذاشتن ماسکهای توری کردند؛ البته این اقدام برای حفاظت بیماران در مقابل عفونتهای احتمالی نبود بلکه برای حفاظت پزشک در مقابل سرایت بیماری بود. در همان زمان برخی از جراحان برای تمیز کردن اتاق عمل و وسایل آن و جهت حفاظت از دستهای خود در برابر مواد شوینده شروع به پوشیدن دستکش کردند.
در دهه ۱۹۴۰ میلادی در نتیجه ی پیشرفت علم جراحی و کشف عفونتهای مربوط به زخم روپوش های تخصصی جراحی جای خود را باز کرد. در ابتدا اتاق عمل و امکانات آن برای تاکید بر تمیزی همه به رنگ سفید بودند؛ غافل از اینکه یک محیط کاملا روشن و سفید بدون هیچ تضاد رنگ منجر به خستگی و ضعف چشم میشود. در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ مسئولین اقدام به ایجاد تضاد رنگ در محیط اتاق کرده و رنگ سبز را که تضاد مناسبی با سفید دارد وارد محیط کردند. تضاد سبز و سفید مانع از خستگی چشم شده و جلوه رنگ قرمز روشن خون را کمتر میکند.
دهه ۱۹۷۰شروع تحول در نوع روپوش جراحی بود؛ یک پیراهن آستین کوتاه، یقه هفت همراه با شلوار کمر کش یا یک لباس آستین کوتاه با بلندی تا ساق پا از جنس پنبه یا ترکیب پنبه و پلی استر. علاوه بر لباس جراحی کاربرد کلاه دور کشی یا بند دار نیز مرسوم شد؛ ماسک، دستکش لاتکس، گان و کفش مخصوص نیز در دستورالعمل نوع پوشش جراحان قرار گرفت. روپوش جراحی به دلیل رنگش در ابتدا به ست سبز جراحی معروف بود اما سپس به دلیل اینکه در محیطی کاملا ضدعفونی پوشیده و استفاده میشود به اسکراب نیز معرف شد.
پوشیدن هر نوع لباسی غیر از روپوش جراحی در اتاق عمل ممنوع است (حتی پوشیدن تی شرت زیر گان جراحی). روپوش جراحی جهت حفظ پاکیزگی محیط و جلوگیری از آلودگی احتمالی طراحی و تولید شده است بنابراین هر نوع پوشش دیگر امکان انتقال آلودگی را با خود دارد. حفظ سلامتی بیمار مهمترین امر و اولویت اول است بنابراین پیشرفتهای حوزه ی پزشکی حتی از پوشش جراحان و کادر درمانی غافل نبوده و برای حفاظت از بیمار تمام تلاش خود را در این زمینه انجام میدهد